Van Anneke de Bundel en Nicole Franken verscheen onlangs het boek ‘Over elfjes en kogelgaten, berichten uit een vergeten landschap’. Het duo maakt bijzondere reizen waarbij ze over de hele wereld op zoek gaan naar verhalen die buiten beeld blijven.
Jullie zijn op zoek naar reizen met een ziel en doen veel aparte bestemmingen aan. Heeft een bijzondere bestemming bij voorbaat de meeste inhoud?
Dat hoeft niet. In een op het oog gewone omgeving kunnen bijzondere verhalen huizen. In Noorwegen waren we in Hallingdal, een skigebied vooral voor Noren zelf. Daar stuitten we per toeval op de Noorse huskymenner Elin, een jonge vrouw die met haar honden aan dagenlange marathons deelnam.
Het verhaal was de training die we met haar en de honden ondernamen. Het minuscule Tory Island is een bijzondere bestemming zeker. Maar werd nog nog vreemder toen wij er aankwamen, door de koning werden ontvangen die in een kroeg vol dronken snurkende jongens stond.
De industriestad Bosnische industirestad Vares wordt interessant op het moment dat je door mannen met donkere zonnebrillen in de gaten wordt gehouden.
Voor de verhalen wordt vaak bij de mensen thuis verbleven. Dat is een heel andere beleving dan wanneer je ’s avonds terug gaat naar een hotelkamer waar je in alle rust je avonturen kunt verwerken. Wat is het grootste verschil en hoe beïnvloedt dat een bestemming?
Je leert veel meer over een bestemming. Waar maken mensen zich zorgen over? Waar hebben ze seks en met wie convereren ze? In Irak leerden we dat mensen zich zorgen over het milieu maakten, nadat we waren uitgenodigd voor een picknick in de bergen.
En dat de vader en moeder van het huis waar we mochten logeren tussen hun kinderen van ruim in de twintig op de grond in de huiskamer sliepen, maar naar de keuken sneakten midden in de nacht als ze zin in seks hadden. Dat vertelden ze ons doodleuk bij het ontbijt.
Van de Schotse violist bij wie we op de boot verbleven, leerden we hoe je met elfjes moet converseren als je ze tegenkomt.
Spreken jullie van tevoren af welk beeld er nodig is? Of schiet Nicole lukraak en past er altijd iets bij de woorden van Anneke?
Nee, beelden en verhalen ontstaan spontaan en volgen elkaar ook niet altijd. We doen nooit praatje-plaatje.Wesley, de visser uit Isle of Eigg, die onze cover siert, komt niet in het verhaal voor, omgekeerd is er ook niet altijd beeld bij wat we vertellen.
Het moet elkaar completeren, niet overlappen. Tegelijkertijd zijn we wel zo op elkaar ingespeeld, dat als Nicole een bijzondere anecdote opvangt terwijl ze beeld schiet, ze dat altijd door geeft aan Anneke, terwijl die op haar beurt weer op zaken wijst die mogelijk interessant beeld kunnen opleveren.
Welke bestemming heeft er tot nu toe de meeste impact gehad?
IJsland vonden we prachtig, maar Koerdistan en Irak maakte het meeste indruk door de verhalen van mensen vooral in de vluchtelingenkampen vol Syriërs. De gastvrijheid gecombineerd met hun beperkte middelen was ontroerend.
De dromen die mensen voor hun kinderen hebben in de vluchtelingenkampen schrijnend. Baby’s krijgen namen die hun toekomstige vrijheid moet symboliseren. Pijnlijk en verdrietig.
Jullie verhalen over mensen en werelden die tegen de stroom opboksen. Neem je die mensen en hun obstakels mee naar huis en blijf je met ze in contact?
We hebben met veel mensen nog contact. Op de boeklancering kwam Charlie, de violist uit Schotland, over en speelde voor de aanwezigen en ook tijdens een interview op radio 1. Met de Bosnische jongens die ons rond leidden in Vares, mailen we geregeld, Met de Koerden onderhouden we contact via Facebook.
Van de Syriers in het vluchtelingenkamp ontvingen we later nog mails. Kortom, eigenlijk niemand verdwijnt uit ons leven.
Welke bestemmingen met een ziel staan er hoog bovenaan jullie bucket list?
We denken meer in termen van bijzondere samenlevingen of dorpen. Er is een dorp in IJsland waar we naar toe willen, dat vol verstokte communisten zit, een bijzondere moslimgemeenschap in Spanje vinden we interessant.
De gemeenschap op een Deens eiland dat alleen bij eb bereikt kan worden. Maar ook in Nederland zouden we graag gaan couchsurfen bij mensen van diverse geloofsgemeenschappen.
Hoe komen jullie in contact met mensen met een verhaal? Doen jullie vooraf oproepjes, of is het wanneer je eenmaal op de bestemming bent en er op uit trekt?
Het is vaak een combinatie. Soms worden we ergens op gewezen door mensen die zeggen: oh dat is echt iets voor jullie. Zo zijn we ooit bij een Palestijns gezin op de Westelijke Jordaanoever verzeild geraakt waar we een week olijven hebben geplukt.
Soms lezen we iets en gaan we op zoek naar mensen die ons met mensen in contact kunnen brengen in een streek. In IJsland wilden we de mensen spreken van de paarden die voor Games of Thrones waren gebruikt. En soms stuiten we tijdens het reizen op iets bijzonders. Zo kwamen we in Bosnië als vegetariërs op een jagersfeest terecht.
Het boek is in de boekwinkel verkrijgbaar of via bol.com. Maar wil je het gesigneerd ontvangen kun je ons mailen op info@nomadanvillager.com en dan maken we er iets persoonlijks van.
Lees het artikel ook op de site van National Geographic Traveler.
Tekst: Sabine de Witte
