Aan de vooravond van de lancering van ons boek ‘Over elfjes en kogelgaten’ waren we te gast in Hilversum bij VPRO Bureau Buitenland op radio 1.
Wat was de rode draad van onze verhalen? En wat had Schotland met Bosnië of Irak te maken?
We hadden net daarvoor Charlie opgehaald van het vliegveld, een van de hoofdpersonen uit ons boek. Een Schotse fiddler bij wie we gecouchsurft hadden en er ontstond het spontane plan om hem het programma af te laten sluiten met zijn viool.
Luister hier naar de opname:
Bosnië, Schotland, IJsland, Ierland, Iraaks Koerdistan en Noorwegen. Het lijken zes willekeurige landen, maar dat is zeker niet het geval. ‘We kiezen telkens voor kleine gemeenschappen in relatief desolate plekken,’ zegt Anneke. ‘In eerste instantie is dit puur uit eigen interesse.
Ik vraag me gewoon af hoe de mensen daar leven; met elkaar en met de natuur. Zoals in IJsland waar het landschap opeens verandert door de uitbarsting van vulkanen. Hoe ga je daarmee om? Het grappige is dat die mensen het heel normaal vinden. Net zoals wij het de normaalste zaak van de wereld vinden om onder de zeespiegel te wonen.’
Gouden randjes
‘De reizen beginnen vaak per toeval. Ik werd benaderd door een Koerdische vluchtelinge of ik een verhaal wilde schrijven over haar thuisland Irak.
Ik antwoordde dat ik normaal alleen schrijf over landen waar ik geweest ben. Voor ik het wist had ze geregeld dat we naar Irak konden!’ ‘We kwamen terecht in een vluchtelingenkamp waar mensen wonen in betonnen hokjes. Een vrouw nodigde ons uit voor een kop koffie.
Ze haalde een houten doos tevoorschijn waaruit vier mooie kopjes met gouden randjes tevoorschijn kwamen.
Dat is wel het laatste wat ik mee zou nemen als ik op de vlucht zou zijn, dacht ik nog. Maar ze vertelde dat dit voor haar heel belangrijk was. Ondanks haar armoedige omstandigheden wil ze gasten goed behandelen. Daar kunnen de mensen in Nederland nog wat van leren.’
Zinloosheid
‘Ik vond Bosnië heel heftig. Misschien omdat het relatief dichtbij is: een uurtje vliegen. De omringende landen zoals Slovenië en Kroatië zijn opkomende toeristische landen, maar Bosnië loopt nog erg achter en is ontzettend arm.
Het oorlogsverleden vond ik heel aangrijpend. We ontmoetten twee Bosnische moslims en een Serviër van begin dertig. Twintig jaar geleden waren zij elkaars vijand. Nu stonden ze naast elkaar alsof er niks gebeurd was, maar dan wel in een verlaten en verwoest gebied. De zinloosheid van die oorlog werd daardoor heel erg duidelijk.’
Zes uur roeien
‘Nicole wilde graag naar Schotland, maar ik wilde naar Ierland. We deden kop-of-munt: het werd Schotland, maar we hadden geen geld. Daarom gingen we couch surfen.
We kwamen de gekste plekken tegen waar we konden overnachten: oude bunkers, een boomhut of bij een vrouw die pas te bereiken was na zes uur roeien! Uiteindelijk kwamen we bij Charlie terecht op een oude zeilboot in de middle-of-nowhere.’
