Ik hou niet van de kust en uitgerekend mij sturen ze naar Oostende. De geur van vis, vermengd met zonnebrandolie, verdraag ik slecht. Het gekrijs van de meeuwen jaagt me angst aan. Het doet me denken aan de dood. Aan vissers die uitvoeren en nooit terugkeerden naar hun vrouwen in lange rokken met namen als Kniertje.
Om achter die deur te geraken moet ik eerst geld in een van de vele gleufjes op het helverlichte dashboard naast de toegang werpen. Ik twijfel. Uiteindelijk ga ik de stalen ruimte binnen, waarna de zware deur met een klap in het slot valt. Ik krijg visioenen hoe ik mijn dagen moet slijten op een futuristisch toilet in Gelderland.
Oostende
Hoe speciale eenheden met lassers er aan te pas moet komen om mij achter dat kogelvrije staal weg te branden. Mijn laptop ligt aan mijn voeten. Als ik het slim speel, zal de Vlaamse organisatie er niets van merken dat ik vanaf een Nederlands toilet blog. Alleen, wat weet ik eigenlijk van Oostende?
Niets! Net als de reisgids die ik voor de gelegenheid heb aangeschaft. Het boekje laat zo weinig los over Oostende, dat het lijkt alsof je er beter maar niet kan zijn. En dat klinkt goed. Ik hou van plaatsen die ogenschijnlijk niks te melden hebben. Steden waar een rafeltje aan zit maar die verrassen omdat de mensen zo verschrikkelijk aardig zijn of het eten spotgoedkoop.
Marvin Gaye & Hugo Claus
Blijkbaar ben ik niet de enige want in het boek De Wolken over Hugo Claus lees ik dat hij jarenlang in Oostende woonde. Niet omdat het zo’n aardig plaatsje was, maar omdat een aardige hotelhouder hem jarenlang voor niks aan zee liet logeren.
En ook Prince of Motown, Marvin Gaye, kwam naar Oostende toen een andere aardige inwoner ontdekte dat hij volledig aan de grond zat en hem hier jarenlang onderdak verschafte. Gaye schreef zijn grootste hit Sexual healing in het voormalige vissersdorp.
Het station van Oostende ligt vlak bij zee. Bruine meeuwen, mantelmeeuwen nog in hun babypakje, lopen nieuwsgierig met me op als ik de binnenstad doorsteek. Oostende was een vissersdorp totdat koning Leopold I er in de 19e eeuw zijn zomerresidentie vestigde.
In het kielzog van de koning volgden de welgestelden. Er werden villa’s gebouwd, renbanen aangelegd, een casino verrees.
Spoor naar Brussel
Dat de stad geen exclusief oord voor de rijken is geworden, dankt ze aan een tweede ontwikkeling: die van de aanleg van het spoor tussen Brussel en de kust waardoor ook arbeiders voor een dagje in Oostende kwamen badderen.
Als ik door de binnenstad loop, zie ik dat die twee parallelle ontwikkelingen na anderhalve eeuw nog steeds te zien zijn. Frietkotten staan broederlijk naast exclusieve wijnhuizen, dure kledingboetieks leunen tegen een shoarmatent. Vanuit de binnenstad loop ik naar het strand met zijn specifieke houten badhokjes die nog altijd door families in Oostende voor een jaar worden gehuurd om hun badspullen in te bewaren.
Het strand is kort en schoon. Talloze schilders lieten zich hier inspireren.
Spilliaert met zijn geometrisch werken die bijna abstract lijken, maar ook Permeke die de zee verbeeldde vanuit het standpunt van de zee en voor ieder doek liters verf nodig had.
Bij de haven drink ik een glas wijn op een balkon op de eerste verdieping. Op het terras onder me houdt een man zijn glas naar me op in een toost. Ik proost terug. Twee tellen later staat hij aan mijn tafeltje. “Dag madammeke. Bent u helemaal alleen. Zal ik u vergezellen?”
Hoewel ik madammeke beslist koddig vind, overtuigt het niet als pick-up line en ik zeg de man dat ik inderdaad alleen ben maar dat ook graag zo wil houden.
Koreaans
Blozend mompelt hij zijn excuus en zegt dat hij had gedacht dat ik Italiaanse was. “Maar waarom spreekt u me dan in het Vlaams aan?” “Ik heb ergens gelezen dat vrouwen het zeer aantrekkelijk vinden wanneer ze in een vreemde taal worden aangesproken.” “Probeert u het een volgende keer eens in het Koreaans”, stel ik voor.
Lange tijd was Oostende ook een kuuroord. Voor degenen wier ziekte direct contact met het water vereiste, was er het naaktstrand Le Paradis. Claus schreef in de jaren na de Tweede Wereldoorlog een gedicht over een andere groep mensen die genezing aan de kust zochten:
“Zover is dit mager jaar de
vloed nog niet geweest
dat de kwallen
De zieken in hun witte zwachtels
lammen
liggen op de rand der kaai
Hun zusters waaien het zand uit hun ogen
De zon menstrueert in hun
hongerige gezichten
Striemen bloed
druipen over de kaai.”
Met Marvin Gaye liep het uiteindelijk niet goed af. Na twee jaar verliet hij Oostende voor de Verenigde Staten waar zijn vader hem doodschoot met de achteraf opgetekende tekst. “I am gonna take him out before some white man does it.”
Als ik ’s avonds in bed stap, zijn de meeuwen stil. De zee rolt zachtjes tegen de stad.
Tekst: Anneke de Bundel – Beeld: Nicole Franken
Dit blog is geschreven in opdracht van het Vlaamse blogproject Flanders is a Festival 2012.
Meer Oostende? Lees ook:
Oostende in de literatuur:
- Oostende, de zomer van 1936, Mark Schaevers
- De droomster van Oostende, Eric-Emmanuel Schmitt
- De Baden van Oostende. James Ensor
Praktische informatie:
- Oostende is zeer goed bereikbaar per trein vanuit Nederland
- Reistijd vanaf Roosendaal 2,5 uur
- Prijs trein vanaf Roosendaal ca. €30
- Bij het station zijn gratis fietsen beschikbaar
