De Maasvlakte? Is dat niet die lelijke puist vol olieraffinaderijen en scheepscontainers bij Rotterdam? Nee? Nee! Het is één van de leukste stukken drooggelegde zee vol avontuurlijke paragliders, stoere vogelgluurders, mooie duinenpartijen en onvervalste Rotterdamse humor.
Het is druk in de Smickel-Inn, het balkon van Europa, zoals John en Els Hofman hun omgebouwde container op de Maasvlakte liefkozend noemen. En dat ligt niet alleen aan de lunchtijd, maar ook aan de steeds donker wordende middag. Iedere keer als een nieuwe gast de deur op de wind heeft veroverd, schuiven de gasten gemoedelijk een stukje op om plaats te maken.
Voorbij het grote raam, vormen de containerschepen van Maersk kleurrijke streepjes tussen een zwarte lucht en een zwarte zee. Op het strand voor de container gooit een man stokken met zijn hond. “We krijgen zo een gigantische bui. Sneeuw of hagel”, zegt Els terwijl ze onverstoord broodjes smeert. John serveert zelfgemaakte patat. Een plastic bakje op een stenen bordje.
De Maasvlakte
De Maasvlakte, een stuk grond veroverd op de Noordzee om de Rotterdamse haven uit te breiden. De zeewering ligt als een beschermende arm om de archipel van schiereilandjes en beschermt het tegen dezelfde zee waarover de schepen aankomen. Al in de jaren zestig werd Maasvlakte-1 aangelegd. In 2008 volgde de aanleg van Maasvlakte-2.
Hoewel het bij Rotterdam hoort, ligt het ruim 40 kilometer ten westen van de stad. Het is een futuristisch landschap vol zilverkleurige pijpen die witte stoomwolken uitblazen tegen een grauwe lucht. Witte bollen waar we de olieterminal vermoeden en gigantische verzamelingen containerkranen voor containeroverslag.
Futureland
Maar wie denkt dat je hier alleen wat te zoeken hebt als je in de olie zit of in het scheepsvervoer, mist een bijzonder stukje Holland. Mensen komen om tal van redenen, ontdekken we als we vanaf het informatiecentrum FutureLand de Maasvlaktes verkennen. Je kunt er naar botten speuren.
De opgespoten vlakte is veertig meter diep afgegraven zeebodem en levert verrassende vondsten op zoals versteende hyenakeutels, kaken of kiezen van mammoeten. Er wordt volop gesurft en aan paragliden gedaan. Zeehonden spotten, tochtjes met een bus of boot of vogels spotten. Al dachten we even dat de mannen in stoere pakken jagers waren.
Vogelspotters
“Europese ke-naries”, zeggen de mannen in onvervalst Rotterdams, als we vragen waarom ze met z’n allen langs de kant van de weg naar een begroeide dijk staren. Via social media hebben ze vernomen dat er elf kanaries mogelijk zouden komen overvliegen.
“Ah vogelspotters”, concluderen we . “Ho ho”, zegt één van de mannen. “Vliegtuigen spot je, vogels kijk je.” Maar voorlopig zien we helemaal niks. Dus staren we een tijdje met de mannen naar de groene dijk.
Iets ervoor steken ronde putdeksels uit een heuvel. “Ooit was dit de opslagplaats voor batterijen”, zegt Hans Volkers, voorlichter bij Futureland. “Een beetje een vreemde plek want aan de andere kant van de weg ligt een natuurgebied waar mensen niet mogen komen.” Die continue spanning tussen industrie en natuur is een gegeven op de Maasvlakte. Zo rijden we in een bocht ineens een onwaarschijnlijk duinenlandschap in. Alsof we in de woestijn staan.
Pieter Schelte
En dan om de bocht ligt daar de Pieter Schelte. Vanaf deze afstand ligt ’s werelds grootste schip, dat hele olieplatforms kan ontmantelen, er wat kleintjes bij.
In de duinen bij het Slufterstrand staat een paraglider. Zijn parachute ligt achteloos, als een op de grond geworpen mantel om hem heen. De touwtjes zijn echter met zijn middel verbonden. Hij wacht op meer wind.
“Het is een goede plek hier”, zegt hij, “vanwege de hoogte van het duin. In de zomer kom ik hier met de caravan met vrouw en kinderen. ‘Kijk daar vliegt papa’ ”, roepen ze dan.
En dan ineens loopt hij het duin af en pikt de wind hem op en voert hem over het strand, langs het monument voor de omgekomen inzittenden van het helikopterongeluk, verder langs de uitkijkpost over het natuurgebied.
Yangtzekanaal
We rijden tussen de olieterminal en de Euromaxterminal tot aan het Yangtzekanaal over een modderig weggetje. Voor ons doemen stomende futuristische torens op. Naast ons glijden containers als minibakjes onder oranje en blauwe stellages door. Links, rechts, boven onder. Een industriële kermis op een tot leven gekomen kneksbouwwerk.
Ok dit is industriegebied. Maar dan… Dan zwemt er doodleuk een zeehondje door het kanaal en dan zit er een mevrouw op een klapstoel onder de klep van de auto te breien. Te breien! In regenpak. Onverstoorbaar. Net als haar man die aan het vissen is. De FutureLand Express rijdt langs. Hij toetert. Het is pr-man Hans. De mensen in de bus zwaaien vrolijk naar ons. Vraag me af wat Hans ze heeft verteld.
Maasvlakte-2
De bustocht is één van de attracties en wordt georganiseerd door het informatiecentrum van Maasvlakte-2. “Eerlijk gezegd heeft het toeristisch succes van de Maasvlakte FutureLand verrast”, zegt pr-man Hans bij een kopje koffie. “Aanvankelijk hebben we het bezoekerscentrum hier ingericht vanwege de aanleg van Maasvlakte-2. “We wilden het publiek vertellen wat we doen.”
Innovatief uitje
“Maar inmiddels is de Maasvlakte-2 zo goed als klaar en blijven de bezoekers komen. Sterker nog het gebouw was eigenlijk maar voor een jaar of vijf neergezet. Maar het is duidelijk dat ze blijven. “We zijn al drie jaar achtereen genomineerd als meest innovatieve uitje.”
Het succes verklaart hij uit een mogelijke trots van Nederlanders. “In het buitenland hebben we een naam op het gebied van waterwerken, maar we vergeten wat voor een bijzondere dingen we hier in eigen land doen. Mensen gaan hier altijd een beetje trots vandaan.”
John en Els kwamen hier al toen de kinderen nog klein waren om op het strand te barbecueën. Negentien jaar geleden plantten ze hier hun patatkraam in het zand. Aanvankelijk alleen in de weekenden en de vakanties maar het werd uiteindelijk de hele week.
“We eten van drie walletjes”, lacht John. “Toeristen, chauffeurs en werkvolk.” De stacaravan is inmiddels vervangen door een container maar sommige dingen blijven ongewijzigd: er is nog altijd geen water. Iedere dag sjouwen ze twee kratten water mee.
Balkon van Europa
Dan barst de hagel los op het balkon van Europa. In de container wordt het stil. Vanuit wat eens zee was, kijken we naar wat nu nog zee is. Wij, de Italianen, de man die met z’n zeevarende broer een patatje komt eten voordat zijn broer weer op zee verdwijnt, de moppentapper en de man die stiekem met een andere vrouw is en al twee keer een oproep heeft weggedrukt. Allemaal zitten we daar.
“Daar waar de weg ophoudt, het niemandsland begint”, zoals dichter Hans Wap treffend schreef:
“daar in het niets
waar perspectief geen houvast heeft
staat een snackbar in de vlakte
alleen tegen de wind
die vrij spel heeft
in deze woestenij
daar mag je je bestelling plaatsen
hoe hollands
kan een landschap zijn
één patat
één frikadel
en twee kroketten”
Tekst: Anneke de Bundel – Beeld: Nicole Franken
Mooi verhaal, prachtige foto’s. Wil ik ook naar toe!
Hoi Henk,
Dat kunnen we regelen. Mevrouw Villager is zelfs bereid op mammoetkakenjacht met je te gaan.