“De religie van de Noren is de natuur en wij zitten er midden in.” De tekst prijkt op het visitekaartje van Kåre Berg, eigenaar van het Bersjøstølenhotel in Noorwegen. De eerste keer dat we via de weg over de adembenemend mooie sneeuwvlakte naar dit hotel reizen, zijn we zo onder de indruk van die religie dat we prompt van de weg raken en de berm inzakken.
Introductie in Noorse gemeenschap
Enigszins gegeneerd klimmen we er aan de bestuurderskant uit en staren we naar de auto die onhandig op drie wielen hangt. Het blijkt een goede introductie in de Noorse gemeenschap in Hallingdal, want vanaf dat moment gaat iedere kennismaking gepaard met de woorden: “Zeg, zijn jullie niet die twee journalisten die ….?”
Terug naar het moment vóór we van de weg schoten. Doe je ogen dicht. Sluit het geluid uit. Links zie je spierwitte bergen. Bergen bezaaid met witte ronde bulten als mozzarella’s in een Noorse landschapssalade. Slechts hier en daar een houten blokhut.
Hallingdal Noorwegen
Geen bomen. Sneeuw kruipt tot aan de ramen van de blokhut. Er is geen geluid. Geen vliegtuigen die de strakblauwe lucht met een witte sliert bezoedelen. Voor je ligt een besneeuwde weg die omhoog kruipt tussen het wit van de bergen.
Om wit van wit te onderscheiden, staan er gekleurde paaltjes in de berm geprikt. Rechts loopt de berg scherp af tot hij tot stilstand komt op een ijsvlakte waar talloze langlauftochten zijn uitgezet. Dit is Hallingdal Noorwegen. Of misschien is het gewoon het einde van de wereld.
We bereiken het einde van de wereld per trein uit Oslo. Een trein met houten lambrisering en bungelende kleerhangertjes in een rek. Op het station van Gol stappen we uit. We zijn gekomen om te langlaufen of te langrennen, zoals de Noren de eeuwenoude sport noemen.
Wiebelend op de smalle latten en afzettend met de losse hak van de langrennschoen maken we onze eerste tocht. Een rugzak mee vol eten bestemd voor mensen die bergen verzetten: zalm, rendiervlees, salades, tomaten en Noorse kaas.
Winterdecor
In tegenstelling tot Nederland waar angstvallig in de gaten wordt gehouden of de gast niet heimelijk een ontbijtboterhammetje voor de lunch achterover drukt, is het de bedoeling dat je een lunch uit het ontbijt samenstelt. Boterhamzakjes en sluitinkjes bevestigen dat.
Om de paar kilometer worden we gewaarschuwd door rode gevarenbordjes met een langlaufer die met gezwinde spoed op pad is. Mogelijk worden we tegen onszelf gewaarschuwd, want we komen niemand tegen. Slechts wij en de zwijgzame witte bomen vormen onderdeel van het winterdecor.
Af en toe zien we het besneeuwde dak van een traditionele boerderij met ernaast de houten schuurtjes met hun smalle onderlijf en overhangende buikjes. Landarbeiders sliepen hier beschermd tegen de wilde dieren boven het graan.
Over koning Haakon IV gaat de legende dat hij als tweejarig kroonprinsje ontvoerd werd. Hij wordt gered door Torstein en Skjervald, die de peuter 200 lange kilometers op de ski in hun armen dragen.
Pulk
Arme Torstein en Skjervald waren ze maar 800 jaar later geboren, dan hadden ze de prins in een pulk kunnen leggen zoals Andreas Pedersen dat met zijn dochtertje doet.
We komen Andreas tegen op Skrindehaugen. Een gebied met verschillende langlaufloipes die ook ’s nachts verlicht zijn. Om zijn middel een band met lijnen naar een slee waarin zijn ruim één jaar oude dochter slaapt. “Ideaal”, vertelt Pedersen. “De pulk is hét vervoersmiddel voor ouders met jonge kinderen die graag een tocht maken.”
Pedersen komt uit Bergen maar heeft net als veel Noren een tweede huisje in een natuurgebied in Hallingdal. “Hallingdal Noorwegen biedt alles”, verklaart de Noor. “Je kunt er prachtige tochten maken maar ook prima snowboarden of alpine skiën. De hemel op een witte aarde.”
Diezelfde avond staan we bij een houten huisje naast een verlichte biathlonbaan. Hier wordt schieten met skiën gecombineerd. Trainer Arnstein Sørbøen heeft ons net de fijne kneepjes van deze populaire sport bijgebracht als kinderen tussen de acht en de zestien het terrein opsuizen.
Met hun ski’s maken ze schaatsbewegingen om grote snelheden te behalen. Om de schietschijven 50 meter verderop te raken, liggen de jongeren bij een temperatuur van -12° C op een zwart zeil. Wie mist moet een extra kilometer langlaufen voor hij weer een poging mag wagen.
Noren, sneeuw en natuur
Noren, sneeuw en de natuur. Het is een drie-eenheid. Iedere ontmoeting wordt teruggebracht tot die essentie. Of het nu Kay Stein is wiens erf we opglijden met de vraag of we foto’s van zijn paarden mogen maken of de tienjarige Mart die op Vassfjorden aan het ijsvissen is.
Ze bewegen zich allemaal binnen de mogelijkheden die de besneeuwde natuur biedt: Kay met zijn fjordhest, het paard dat in dit gebied stand houdt omdat het bestand is tegen weilanden die zeven maanden lang vol sneeuw liggen.
IJsvissen
Mart die op een bevroren meer met zijn hengel staat. Eerst heeft hij een uur met een bezem de sneeuw verwijderd. Daarna met de handboor een gat door het 60 cm dikke ijs gedrild waarin hij nu een lijntje uitwerpt.
Het is uiteindelijk husky Wilma die het diepst indruk op me maakt. Als aanvoerster van een achtkoppige hondenspan staat ze me toe dat ik haar en de andere honden men, staand op de houten uiteindes van de huskyslee. Haar oren staan rechtop als de slee door de verlaten sneeuwvlakte en over het ijs rond Vindhaugen glijdt.
Alleen, met louter honden die geluidloos door de sneeuw rennen en slechts een postbode op sneeuwscooter als tegenligger, begrijp ik die Noorse drie-eenheid volkomen.
Maanlanding in Noorwegen
Terug naar het moment nádat we van de weg schoten. Daal de weg af naar het bevroren meer Bersjøen tot aan het Bersjøstølen hotel. Houd je ogen nog even dicht. Links van je liggen witte heuvels in de rode gloed van de zon die bezig is met haar ochtendwandeling over de bergkam.
Rechts strekt zich een oneindige ijsvlakte uit. Hier en daar steekt een zwart struikje op uit het wit als een drenkeling voordat hij kopje ondergaat in de sneeuw. Ik weet niet hoe Armstrong zich voelde toen hij voet op de maan zette, maar hij kan moeilijk euforischer zijn geweest dan wij tijdens onze maanlanding in Noorwegen.
Tekst: Anneke de Bundel – Beeld: Nicole Franken
Dit verhaal is gepubliceerd in Columbus Magazine.
Meer Noorwegen? Lees ook:
Noorwegen praktisch:
- Wij sliepen in het Bersjøstølen hotel
- en in Liatoppen Fjellstue
- Hallingdal is te bereiken via Al
- Van Oslo rijdt een trein naar Bergen via Hallingdal
